Idaztea gibelera zenbatzen ikastea da lirismo haundiko liburu autobiografikoarekin datorkigu Hasier Larretxea, non testu bakoitza bere joan-etorri eta begiradaren leiho ireki bat den.
Bertan, afektibitatea, identitate personala eta homosexualitatea dira liburuaren ardatzak. Gai horiek ikusmira desberdinetatik jorratzen ditu idazleak: haurtzaroko eta landa eremuko bakardade eta erreferente gabezietatik nerabezaroko bilaketetara iragaiten da, tartean, gogoeta eta gertakari pertsonalak tartekatuz. Aitari (eta kasu honetan egurketaria eta herri kirolaria den gizona) eskainitako zenbait testu hunkigarri aipagarriak dira.
Liburua garatzen den ahala, eta idazlearen esperientziek hirira daramaten heinean, bertako bizitzaren inguruko esperientziek pisu haundiagoa hartzen dute, landa eremuarekiko duen erlazioaren, loditasunaren, identitateen, gentrifikazioaren, LGTBI kolektiboaren kontraesanen, heldutzearen, bikote erlazioaren eta maitasunaren, estres eta antsietatearen edota literaturari buruz hausnarketen dietario baterantz hurbiltzeraino zenbait unetan.
Hasier Larretxea poeta gisa da batez ere ezaguna euskal letren munduan. Ez alferrik sei poema liburu argitaratu ditu orain arte guztira. Baina tarteka ateratzen du barnean daraman kontalari sena, eta eskaintzen digu testu narratibogoren bat. Horren adibiderik garbiena dugu publikatu berri duen liburua, «Idaztea gibelera zenbatzen ikastea da» durduzagarri hau. Genero aldetik ez da sailkatzen erraza, dietario baten trazak izan arren (data eta abarreko formalismorik gabea beti ere), baduelako pertsonaia baten eraikuntzatik; narrazioak bildu arren, baduelako poetikotasunetik; idazlearen esperientzia propioak jaso arren, baduelako kontakizun kolektibotik. Ni-aren literaturan sailkatuko genuke ezbairik gabe, eta euskal literaturan hain urri diren oroitzapen, karnet, egunkari sorta gihartzera dator (eskasia hori euskaldunon herabetasunaren beste adibide bat ote?). Dena delakoarekin, Larretxearen erakustaldi berri honetan idazleari egotzi izan zaizkion gaitasunak aurkituko ditu irakurleak, autobiografiatik oso gertu dagoen testu bat, egitura fragmentarioa duen puzle osagabe (eta osatu beharreko) bat, lirikotasuna gailentzen zaion prosa indartsu bat, identitatearen eraikuntza erakusteko biluzten zaigun subjektu bat. Hori herri-hiri, haurtzaro-helduaro, indbibiduo-gizarte arteko gatazka unibertsalek blaituta egiten da, gainera. Larretxearen obra literarioa ezagutzen duenari ezinbesteko egingo zaio osotasunaren pieza berri bat den hau; ezagutzen ez duenari, berriz, obra literario horretara sartzeko atea irekiko dio, mundu aberats, argitsu aske baten gozagarri.
Aritz Galarraga
Liburuaren aurkezpena:
Oier Etxeberria editorearekin Donostiako Udal Liburutegian (2024/09/18)
Idaztea gibelera zenbatzen ikastea da hedabideetan:
- Izaskun Graciarekin solasaldia Euskal Idazle Elkartearen webgunean (2024/09/5)
- Amaia Jimenez Larrearen artikulua Berria egunkarian (2024/09/18)
- Iraitz Mateoren artikulua Gara egunkarian (2024/09/19)
- Nerea Alzurirekin solasaldia Xorroxin irratian (2024/09/20)
- Miren Mindegiarekin solasaldia Euskalerria irratian (2024/09/23)
- Oihane Azkuerekin solasaldia Naiz irratiko Paraleloa saioan (2024/09/30)